Yap-İşlet-Devret Projelerinde Hazine Garantisi Sorunu

Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Ulaştırma Bakanlığı bütçesi görüşmeleri sırasında, bir milletvekilinin yaptığı konuşmada, Yap-İşlet-Devret (YİD) ve Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ) projelerinde kullanılan Hazine garantilerinin mali yükü ele alındı. Milletvekili, bu projelerin vergi yükünün düşük olduğunu, vergi istisnalarından yararlandığını ve Hazine'nin 2012-2023 yılları arasında 16,6 milyar dolarlık borç üstlenim taahhüdünde bulunduğunu belirtti. Bu durumun, dış kaynaklı kredilerin YİD ve KÖİ projelerini yapan firmalara aktarılmasına yol açtığı vurgulandı. Yüksek kur farkları ve garanti ödemeleri de maliyeti artıran diğer faktörler olarak gösterildi. 2025-2027 yılları arasında bu projeler için tahmini 327 milyarlık ödeme planlanıyor. Bu durumun, maliyetlerin kontrol altına alınması ve sürdürülebilir bir çözüm bulunması gerektiğini ortaya koyuyor. Ayrıca, bu projelerin kamuya getirisinin de değerlendirilmesi gerekiyor.

Yüksek Kar Marjlarına Rağmen Düşük Yatırım

Konuşmada, telekomünikasyon sektörünün yüksek karlılığına rağmen, altyapı yatırımlarının yetersiz kaldığı ifade edildi. Mobil internet hızında dünya sıralamasında 58., sabit internet hızında ise 106. sırada yer alan ülkemizde, GSM operatörlerinin fahiş zamlar yapmasına rağmen, altyapı yatırımlarının yetersiz olması eleştirildi. Türk Telekom ve Turkcell'in yüksek karlarına dikkat çekilirken, bu şirketlerin karlarını vatandaşın hizmetine sunmamaları ve gerekli yatırımları yapmamaları eleştirildi. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun (BTK) denetlenmesi ve halkın hizmetine daha fazla odaklanması gerektiği belirtildi. Ayrıca, depremde altyapı eksikliğinin yarattığı sorunlar da hatırlatıldı. Yetersiz altyapının insan hayatını riske attığı ve bu konuda gerekli düzenlemelerin yapılması gerektiği vurgulandı. Vatandaş odaklı bir yaklaşım ve daha adil bir fiyatlandırma politikası benimsenmesi gerektiği de ifade edildi.

Sanal Mobil Şebeke Hizmetlerindeki Sorunlar

Son olarak, sanal mobil şebeke hizmetlerinde yaşanan sorunlar dile getirildi. Yeni kurulan 4. mobil operatörün, BTK'nın talimatlarına uymaması nedeniyle yetersiz hizmet verdiği ve yeni abone kabul edemediği belirtildi. Bu durumun haksız rekabete yol açtığı ve operatörlerin fahiş zamlar yapmasına neden olduğu iddia edildi. BTK'nın bu konuya müdahale etmesi ve haksız rekabetin önlenmesi için gerekli adımları atması gerektiği vurgulandı. Rekabet ortamının sağlıklı bir şekilde işlemesi ve tüketicilerin haklarının korunması için gerekli düzenlemelerin yapılması istendi. Operatörlerin fiyatlarını makul seviyelere çekmeleri ve hizmet kalitesini artırmaları gerektiği vurgulandı. Bu durumun, hem kamuoyunun hem de Hazine ve Maliye Bakanlığını yakından ilgilendiren önemli bir konu olduğu da belirtildi. Çözüm bulunması için ilgili kurum ve kuruluşlardan daha fazla çaba bekleniyor. Karayolları Genel Müdürlüğü'nün de bu süreçte önemli bir rol oynadığı belirtildi.